Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki

Jaki charakter ma odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki?

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki ma charakter subsydiarny, czyli zachodzi dopiero, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Ciężar udowodnienia bezskuteczności egzekucji spoczywa na wierzycielu.

Czy odpowiedzialność za zobowiązania spółki można ograniczyć tylko do członków zarządu znających sytuację finansową spółki?

Nie. Odpowiedzialność za zobowiązania ponoszą solidarnie wszyscy członkowie zarządu, którzy pełnili swoje funkcje w okresie powstania i istnienia wierzytelności. Zgodnie z dominującym poglądem każdy członek zarządu, niezależnie od zakresu pełnionych obowiązków w spółce, powinien znać jej sytuację finansową.

Czy subsydiarna odpowiedzialność członków zarządu jest ograniczona?

Odpowiedzialność ta ma charakter osobisty, co sprawia, że członek zarządu odpowiada wyłącznie w granicach swojego majątku prywatnego.

Czy wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję w stosunku do nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego małżonków?

Nie. Jeśli nieruchomość wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków wierzyciel nie uzyska tytułu wykonawczego umożliwiającego mu egzekucję z majątku wspólnego. Odpowiedzialność członka zarządu wynikająca z artykułu 299 k.s.h. ma charakter odszkodowawczy i nie ma zastosowania art. 37 k.r.i.o. dotyczący zobowiązań umownych.

Czy członek zarządu może zwolnić się odpowiedzialności subsydiarnej względem wierzyciela spółki?

Tak. Zgodnie z art. 299 § 2 k.s.h. członek zarządu może się uwolnić się od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że:

1. we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub
2. w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że
3. niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że
4. pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

Co należy rozumieć przez właściwy czas?

Właściwy czas to nieprzekraczalny okres 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa ogłoszenia upadłości. Okres ten stanowi maksymalny czas na złożenie wniosku.

Jakie są przesłanki do złożenia wniosku o ogłoszenie przez sąd upadłości spółki?

Pierwszą przesłanką jest niewypłacalność, czyli utrata możliwości zaspokojenia, co najmniej dwóch wymagalnych zobowiązań. Niewypłacalność winna mieć charakter trwały. Niewypłacalność chwilowa (przemijająca) nie stanowi podstawy do złożenia wniosku. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Okres 30 dni należy, zatem liczyć od końca upływu trzy miesięcznego okresu opóźnienia zobowiązania, które stało się wymagalne później. Niemniej jednak, gdy dłużnik stwierdził trwałą niewypłacalność przed upływem trzy miesięcznego okresu powinien złożyć wniosek w terminie 30 dni od tej daty.

Drugą przesłanka dotyczy sytuacji, w której zobowiązania pieniężne przekraczają wartość majątku spółki. Stan ten powinien utrzymywać się nieprzerwanie przez okres dwudziestu czterech miesięcy.

Czy w przypadku wymogu łącznej reprezentacji spółki wniosek powinien zostać podpisany przez członków zarządu działających wspólnie?

Nie. Każdy członek zarządu jest uprawniony do samodzielnego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, niezależnie od sposobu reprezentacji spółki. Warto nadmienić, że prokurent nie jest uprawniony do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Jakie okoliczności uznaje się za wyłączające winę w złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości?

Między innymi nieobecność członka zarządu spowodowaną długotrwałą chorobą oraz zbyt krótki okres sprawowania funkcji, nieprzekraczający 30 dni.

W jakich okolicznościach wierzyciel ponosi szkodę?

Wierzyciel ponosi szkodę, gdy zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wydanie postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu spowodowałoby zaspokojenie wierzyciela w części większej aniżeli w przypadku zaniechania dokonanego przez członka zarządu. Członek zarządu powinien wykazać, że kwota uzyskana przez wierzyciela w następstwie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, byłaby niższa niż wysokość dochodzonego roszczenia. W zakresie tej różnicy sąd powinien oddalić powództwo.

W przypadku pozostałych pytań zachęcamy do kontaktu