Maksymalnie dwa miesiące na zapłatę faktury

Ministerstwo Przedsiębiorczości chce niwelować występowanie zatorów płatniczych w transakcjach handlowych m.in. przez skrócenie terminów zapłaty.

Według danych z 2017 r. wciąż niemal 80% przedsiębiorców deklaruje problemy z uzyskiwaniem zapłaty w terminie 30 dni, co skłoniło Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii do przygotowania projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych.

W szczególności problem z terminami płacenia faktur dotyka mikro, małych i średnich przedsiębiorców (MŚP), dla których otrzymywanie terminowych wpłat ma kluczowy wpływ na utrzymanie płynności finansowej oraz możliwość rozwoju. Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestię terminów zapłaty jest obecnie ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Badanie zjawiska występowania opóźnień w zapłacie pokazało, że wprowadzone instrumenty ochrony wierzycieli nie gwarantują MŚP dostatecznej ochrony, szczególnie w transakcjach, w których ich pozycja jest słabsza od dłużnika. Obecnie obowiązujące regulacje gwarantują trzy podstawowe elementy ochrony wierzyciela. Po pierwsze ustawa stanowi, że termin zapłaty w transakcjach handlowych co do zasady wynosi 60 dni. Jednocześnie pozostawia stronom umowy możliwość określenia dłuższego terminu, wskazując że wyraźnie ustalony w umowie termin nie może być rażąco nieuczciwy dla wierzyciela. W konsekwencji MŚP, obawiając się utraty możliwości podpisania umowy w przypadku braku akceptacji długiego terminu zapłaty, zmuszone są niejednokrotnie do akceptowania niekorzystnych dla nich postanowień umownych. Po drugie ustawa daje wierzycielowi możliwość naliczenia ryczałtowej kwoty 40 euro jako rekompensaty za koszty dochodzenia należności. Dodatkowo od 2016 r. ustawa zapewnia możliwość naliczenia odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych (które są wyższe od wcześniej przysługujących odsetek podatkowych i tych wynikających z Kodeksu cywilnego).

Mając na względzie mniejszą od zamierzonej skuteczność wprowadzonych dotychczas narzędzi ochrony wierzycieli Ministerstwo przedstawiło nowe regulacje. Przede wszystkim proponuje ustanowienie 60 dniowego sztywnego terminu zapłaty przez dużych kontrahentów na rzecz mniejszych i 30 dniowego terminu zapłaty przez podmioty publiczne bez możliwości jego wydłużenia. MPiT proponuje także, aby ciężar dowodu ustalenia, że termin zapisany w umowie nie jest rażąco nieuczciwy wobec wierzyciela, został przeniesiony z wierzyciela na dłużnika. Kolejna propozycja Ministerstwa to wprowadzenie możliwości dochodzenia od dłużnika będącego dużym przedsiębiorcą lub podmiotem publicznym dodatkowej obok 40 euro kwoty określonej procentowo w stosunku do należności głównej, której wysokość mogłaby być uzależniona od wysokości długu. Ponadto duże firmy z przychodem rocznym przekraczającym 50 mln rocznie oraz podatkowe grupy kapitałowe będą zobligowane do przedstawiania corocznie Ministerstwu Finansów sprawozdania o stosowanych terminach zapłaty w transakcjach handlowych uwzględniającego należności i zobowiązania firmy regulowane odpowiednio w terminie do 30 dni, 30-60 dni, 60-120 dni i powyżej 120 dni. Sprawozdania przedsiębiorców publikowane będą na stronie resortu finansów. Każdy będzie mógł sprawdzić przed podpisaniem umowy jak dane przedsiębiorstwo traktuje swoich kontrahentów w kwestii płatności oraz jak jest traktowane przez innych. Niezłożenie sprawozdania będzie mogło skutkować nałożeniem kary grzywny na podstawie przepisów Kodeksu karnego skarbowego. Trwają uzgodnienia międzyresortowe proponowanych zmian, które według założeń mają wejść w życie w połowie przyszłego roku.

Autorka: Aneta Czaińska, Junior Associate, tel. (22) 637 50 36, e-mail: [email protected]