Newsletter SRDK 7/2019

W dzisiejszym Newsletterze przeczytacie o:

• nowych kompetencjach Rzecznika MŚP
• uchwale SN dotyczącej możliwości otrzymania zadośćuczynienia przez najbliższych ciężko chorego poszkodowanego
• zmianach w prawie ochrony środowiska związanych z metodami ocen hałasu

Zwiększenie roli Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców

Przyjęty projekt zakłada zwiększenie roli Rzecznika w rozwiązywaniu sporów poprzez:

• upoważnienie do organizowania mediacji między przedsiębiorcami a organami administracji publicznej,
• uzyskiwanie dostępu do akt toczących się postępowań oraz
• możliwość wzięcia udziału w postępowaniach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, gdy stroną jest mały lub średni przedsiębiorca.

Udział Rzecznika w postępowaniu sądowym warunkować będzie jego wcześniejszy udział w postępowaniu administracyjnym oraz pisemna zgoda udzielona przez przedsiębiorcę. Rzecznik w postępowaniu cywilnym ma działać na zasadach analogicznych do udziału prokuratora. Ustawodawca doprecyzowuje również, że Rzecznikowi przysługiwać będzie dostęp do sprawy, która nie będzie musiała, jak aktualnie, mieć charakteru sprawy zakończonej.

Najbliżsi ciężko chorego poszkodowanego nie są uprawnieni do otrzymania zadośćuczynienia na podstawie art. 448 kc

Skład 7 sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN rozstrzygnął kwestię uprawnienia do otrzymania zadośćuczynienia za doznaną krzywdę przez bliskich poszkodowanego na ich niekorzyść – odmiennie od stanowiska przyjętego w ubiegłym roku przez analogiczny skład Izby Cywilnej SN. Postępowanie toczyło się na skutek wniesienia skargi nadzwyczajnej przez prokuratora generalnego.

W wydanej 22 października uchwale SN uznał, że osobie bliskiej poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego rozstroju zdrowia, nie przysługuje zadośćuczynienie pieniężne na podstawie art. 448 kodeksu cywilnego.

Powyższe stanowisko opiera się na przyjęciu przez skład orzekający, iż więzi rodzinne nie stanowią dobra osobistego m. in. ze względu na  ich interpersonalny charakter. SN wskazał, że „więzi osobiste, więzi przyjacielskie czy więzi w zakładzie pracy nie podlegają ochronie przewidzianej dla ochrony dóbr osobistych”.

W kontrze do poglądu Izby pozostaje ugruntowane orzecznictwo Sądu Najwyższego, w którym do tej pory  konsekwentnie przyjmuje się, że istnieje i podlega ochronie dobro osobiste, którego istotą są więzi łączące osoby bliskie, najczęściej jest opisywane jako prawo do życia rodzinnego obejmujące różnego rodzaju więzi (silne, szczególnie bliskie w relacjach rodzinnych).

Izba odniosła się także do możliwości zastosowania na zasadzie analogii art. 446 ust. 4 KC w przypadku ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, wskazując, iż nawet najcięższy stan zdrowia poszkodowanego nie pozwala na traktowanie go na równi z osobą zmarłą, wobec czego nie istnieje podstawa prawna do przyznania zadośćuczynienia najbliższym członkom rodziny poszkodowanego, który w wyniku czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego rozstroju zdrowia.

Jednolite metody oceny hałasu

Podpisana przez Prezydenta nowelizacja prawa ochrony środowiska między innymi:

• nakłada na podmiot sporządzający strategiczne mapy hałasu obowiązek stosowania metod oceny hałasu określonych w załączniku do dyrektywy Komisji (UE) 2015/996 z dnia 19 maja 2015 r. ustanawiającej wspólne metody oceny hałasu;
• nakazuje umieszczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu ograniczeń wynikających ze strategicznych map hałasu;
• nakłada obowiązek sporządzania programów ochrony środowiska przed hałasem także na terenach, na których poziom hałasu nie jest przekroczony oraz na obszarach cichych;
• przekazuje obowiązek sporządzania programów ochrony środowiska przed hałasem marszałkom województw – podlegać będą one opiniowaniu przez prezydentów miast powyżej 100 tys. mieszkańców, zarządzających głównymi drogami, zarządzających głównymi liniami kolejowymi lub liniami kolejowymi innymi niż główne linie kolejowe położonymi na obszarze aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy, zarządzających głównymi lotniskami lub innymi lotniskami, które swoim zasięgiem emisji hałasu oddziałują na aglomeracje o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy oraz przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska;
• przewiduje kary za nieterminowe przekazywanie informacji i sporządzenie programu ochrony środowiska.