Newsletter SRDK 8/2019

W dzisiejszym Newsletterze piszemy o:

• najważniejszych kwestiach związanych z wprowadzonym nowelizacją KPC postępowaniem gospodarczym
• możliwości zawarcia umowy o współpracę z Szefem KAS przez firmy osiągające wysokie obroty roczne wprowadzonej do Ordynacji podatkowej ustawą o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych
• nowelizacji prawa własności przemysłowej
• rekordowych karach nałożonych przez UOKiK

Postępowanie w sprawach gospodarczych – na co zwrócić uwagę

Od 7 listopada szeroki katalog spraw w postępowaniu cywilnym rozpatrywany będzie w trybie odrębnego postępowania w sprawach gospodarczych. W odniesieniu do trybu gospodarczego funkcjonującego do 2012 roku objęte reżimem nowej regulacji zostały także sprawy z umów leasingu oraz umów o roboty budowlane – bez względu na posiadanie przez strony statusu przedsiębiorcy.

Przepisy przejściowe nowelizacji KPC rozstrzygają, że w sprawach wszczętych przed 7.11.2019 r., do czasu ich zakończenia, nie będą miały zastosowania nowe przepisy o postępowaniu gospodarczym. Dotyczy to także spraw, które przed 7 listopada wszczęte zostały w postępowaniu nakazowym albo elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Wśród najważniejszych odrębności związanych z procedowaniem w trybie gospodarczym należy wymienić:

• możliwość zawarcia umowy dowodowej: strony mogą postanowić o wyłączeniu pewnych dowodów w postępowaniu w sprawie z określonego stosunku prawnego powstałego na podstawie umowy;
• obligatoryjność wskazania w pozwie adresu poczty elektronicznej powoda albo oświadczenia, że nie posiada takiego adresu (brak wskazania adresu lub oświadczenia w piśmie stanowi brak formalny uniemożliwiający nadanie mu biegu);
• niedopuszczalność wystąpienia z powództwem wzajemnym;
• niedopuszczalność występowania z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych (za wyjątkiem rozszerzenia powództwa o kolejne świadczenia powtarzające się i zamianą dotychczasowego przedmiotu świadczenia na inny bądź równowartość w przypadku zmiany okoliczności);
• niedopuszczalność zawieszenia postępowania wobec niestawiennictwa stron na rozprawie na zasadzie art. 177 § 1 pkt 5 KPC;
• obligatoryjność powołania przez powoda wszystkich twierdzeń i dowodów w pozwie, a przez pozwanego w odpowiedzi na pozew (stronę działającą bez profesjonalnego pełnomocnika sąd wzywa do powołania wszystkich twierdzeń i dowodów w określonym terminie, nie krótszym niż tydzień);
• dopuszczalność dowodu z zeznań świadków jedynie w sytuacji gdy po wyczerpaniu innych środków dowodowych lub w ich braku, pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy;
• wykonalność wyroku stanowiącego tytuł zabezpieczenia bez nadawania mu klauzuli wykonalności.

Strona, która nie jest przedsiębiorcą lub jest przedsiębiorcą będącym osobą fizyczną, może w określonym terminie złożyć wniosek o wyłączenie stosowania w sprawie przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych.

Umowa o współdziałanie w sprawach podatkowych

Podpisana przez Prezydenta ustawa wprowadza do Ordynacji podatkowej nową formę współdziałania pomiędzy największymi gospodarczo podatnikami a administracją skarbową. Podmioty zainteresowane współdziałaniem w zakresie zobowiązań podatkowych mogą występować do Szefa KAS z wnioskiem o zawarcie umowy o współpracę. Uprawnienie przysługiwać będzie podmiotom, których roczny przychód wynosi co najmniej 50 mln euro. Zawarcie porozumienia poprzedzi wstępny audyt podatkowy, który zweryfikuje skuteczność i adekwatność wdrożonych przez podatnika ram wewnętrznego nadzoru podatkowego i sprawdzi prawidłowość wypełniania obowiązków podatkowych.

Na marginesie należy dodać, że początkowo projekt ustawy przewidywał wprowadzenie jeszcze innej formy usprawniającej działanie podmiotów gospodarczych – uproszczonych porozumień cenowych (tzw. „małych APA”). Postępowanie w sprawie zawarcia porozumienia uproszczonego miało być szybsze i prostsze od standardowej procedury, jednak w toku prac legislacyjnych zrezygnowano z tego pomysłu.

Jedną z korzyści związanych z nawiązaniem współpracy z Szefem KAS jest możliwość zawierania porozumień podatkowych, co może przyczynić się do minimalizacji ryzyka wystąpienia nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych oraz uniknięcia ewentualnych sporów. Zawarcie porozumienia będzie równoznaczne z uzyskaniem wiążącego stanowisko KAS. Uzgodnienia będące przedmiotem porozumienia mogą dotyczyć:

• interpretacji przepisów podatkowych,
• zasad ustalania cen transferowych,
• wysokości zaliczek na podatek dochodowy,
• braku zasadności stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania,
• każdej innej sprawy, niezbędnej dla prawidłowej realizacji umowy o współdziałanie.

Podpisanie przez podatnika umowy o współdziałanie wyłącza możliwość przeprowadzenia wobec niego kontroli podatkowej przez naczelników wyspecjalizowanych urzędów skarbowych. W zakresie podatków objętych umową jedynie Szef KAS będzie właściwy do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej. Konieczna będzie także jego zgoda na wystąpienie przez organy KAS z żądaniem:

• przedstawienia dokumentów od kontrahenta podatnika w związku z postępowaniem lub kontrolą podatkową,
• przedstawienia dokumentów od kontrahenta bądź udzielenia wyjaśnień związanych z dostawą towaru lub usługi w zakresie kontroli celno-skarbowej u kontrolowanego.

Umowa o współpracę zawierana będzie na czas nieokreślony. Według danych Ministerstwa Finansów warunek osiąganej wysokości przychodu spełnia w Polsce około 2,5 tys. podmiotów, odpowiadających za ponad połowę podatku należnego wykazanego przez wszystkich podatników rozliczających podatek dochodowy od osób prawnych. W początkowej, trzyletniej fazie obowiązywania nowej regulacji w obrocie prawnym, Szef KAS może jednak ograniczyć liczbę

podmiotów, z którymi zawrze umowę o współdziałanie, aby wypracować odpowiednie praktyki współpracy.

Zmiany i ułatwienia w prawie własności przemysłowej

Prezydent podpisał ustawę nowelizującą prawo własności przemysłowej. Najistotniejsze zmiany to:

• wprowadzenie możliwości reprezentacji stron przez adwokatów i radców prawnych w postępowaniach w sprawie wzorów przemysłowych i oznaczeń geograficznych,
• doprecyzowanie pojęcia wynalazku,
• zwolnienie z opłat okresowych za pierwszy okres ochrony na wzory przemysłowe i znaki towarowe dla przedsiębiorców z sektora MŚP w ciągu trzech lat od rozpoczęcia działalności,
• umożliwienie zgłaszającym wynalazek wnioskowania o poszukiwanie międzynarodowe, gwarantujące pozyskanie bardziej szczegółowych informacji w zakresie stanu techniki na arenie międzynarodowej,
• wprowadzenie kadencyjności stanowiska Prezesa Urzędu Patentowego (5 lat, maksymalnie 2 kadencje).

Zmiany wejdą w życie po 3 miesiącach od ogłoszenia.

Rekordowe kary UOKIK

172 mln złotych – kara za nieudzielenie informacji

Rekordowo wysoka kara nałożona została na szwajcarską spółkę Engie Energy w toku postępowania antymonopolowego prowadzonego przeciwko Gazpromowi w związku z budową instalacji gazociągu Nord Stream 2. Urząd karze spółkę za nieudzielenie informacji. Zgodnie z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów maksymalna wysokość kary w takim przypadku może sięgać równowartości 50 mln euro.

UOKiK uznał, iż działania podmiotów zaangażowanych w inwestycję, mogą być próbą obejścia przepisów poprzez utworzenie spółki finansującej budowę gazociągu bez zgody organu antymonopolowego. Prezes Urzędu uznaje za prawdopodobne, że wycofane w połowie 2016 roku zgłoszenie utworzenia joint venture oraz zawarcie późniejszych umów miało służyć sfinansowaniu budowy Nord Stream 2. Z komunikatu prasowego Urzędu wynika, że w sprawie zgromadzono obszerny materiał dowodowy, jednak brak współdziałania ze strony Engie Energy utrudnia prowadzenie sprawy. Wysokość kary wynika z rangi toczącego się postępowania antymonopolowego i znaczenia jego wyniku na arenie międzynarodowej.

50 mln złotych – kara za stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych

Za stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych polegających na wprowadzaniu konsumentów w błąd co do parametrów materiałów budowlanych (płyt styropianowych) UOKiK nałożył na Yetico prawie 50 mln zł kary. To najwyższa w historii urzędu sankcja za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów. Nieprawdziwe informacje o cechach produktu znalazły się w  deklaracjach właściwości użytkowych, a także na opakowaniach produktów, na stronie producenta i materiałach reklamowych.