Zmiana formy prowadzenia biznesu z jednoosobowej działalności gospodarczej na spółkę z o.o.

Zmiana formy prowadzenia biznesu z jednoosobowej działalności gospodarczej na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jest procesem relatywnie tanim i szybkim do wdrożenia. Do stanu docelowego można dojść kilkoma ścieżkami. Opisujemy dwie najpopularniejsze.

Obecna sytuacja gospodarcza skłania wielu przedsiębiorców do refleksji nad ryzykiem jakie generuje dla ich majątku prywatnego prowadzony przez nich biznes. Konsekwencje finansowe dla majątku prywatnego w sposób szczególny dotykają przedsiębiorców prowadzących biznes w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, którzy za zobowiązania swojej firmy odpowiadają własnym majątkiem – prywatnym domem, samochodem, oszczędnościami, etc. Ograniczenie odpowiedzialności osobistej może zwiększyć bezpieczeństwo majątku prywatnego, jak również podnieść „apetyt na ryzyko” w obliczu pojawiających się możliwości inwestycyjnych. Wszak historia poprzednich kryzysów pokazuje, że każdy z nich dawał również szansę rozwoju majątkowego. Warto być gotowym organizacyjnie by z tego skorzystać.

Podstawowym narzędziem, po które sięgają w omawianym przypadku przedsiębiorcy jest zmiana formy prowadzenia biznesu z jednoosobowej działalności gospodarczej na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Jest to proces relatywnie tani i szybki do wdrożenia. Do stanu docelowego można dojść kilkoma ścieżkami. Poniżej opisujemy dwie najpopularniejsze.

Najprostszym rozwiązaniem jest założenie spółki „od zera”. Taka spółka korzystając z formuły funkcjonowania „w organizacji” może rozpocząć działanie chwilę po założeniu jej u notariusza, przed jej finalną rejestracją w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Nie chcąc się angażować w samodzielne zakładanie nowej spółki, można zakupić już gotową – z historią działalności lub bez. Po przejęciu spółki dokonuje się wyboru nowego zarządu, wprowadza zmianę adresów rejestrowych, ewentualnie zmienia treść umowy spółki. Często działalność biznesową w nowej spółce można rozpocząć praktycznie od zaraz. W następnym kroku do „nowej” spółki można przenieść prowadzony biznes – umowy z dostawcami, klientami, pracownikami – czy to poprzez cesję umów, czy też poprzez zawieranie nowych.

Trzeba pamiętać, że w wyniku zastosowania powyższej formy transformacji biznesu, spółka nie jest następcą prawnym działalności gospodarczej. W sytuacji, w której taka kontynuacja prawna jest niezbędna (np. ze względu na chęć „wniesienia” do spółki zawartych umów), można zastosować inne rozwiązania, które co prawda wymagają więcej pracy, ale ze względu na  popularność oraz  wypracowaną praktykę, ich wdrożenie nie jest problematyczne.

Takim rozwiązaniem jest przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z zachowaniem ciągłości podmiotowej (sukcesji). Powyższe pozwala na zmianę formy działalności bez utraty „więzi” z biznesem prowadzonym w ramach działalności gospodarczej.

Ramowy harmonogram działań związanych z przekształceniem to:

1. sporządzenie przez notariusza planu przekształcenia,
2. badanie planu przekształcenia przez biegłego rewidenta,
3. sporządzenie oświadczenia o przekształceniu i aktu założycielskiego,
4. rejestracja spółki.

Plan przekształcenie jest sporządzany przez notariusza. Przed jego przyjęciem konieczne jest sporządzenie jego załączników, tj.:

1) bilans, zawierający spis i wycenę składników majątku, który ma przejść na spółkę,

2) sprawozdanie finansowe,

3) projekt aktu założycielskiego, stanowiący planowaną treść umowy docelowej spółki,

4) projekt oświadczenia o przekształceniu.

Bilans i sprawozdanie przygotowywane są na potrzeby przekształcenia najczęściej przez księgowego, projekt aktu założycielskiego oraz projekt oświadczenia o przekształceniu sporządzane są zazwyczaj samodzielnie lub przy współpracy z prawnikiem

Do wniosku do sądu załącza się plan przekształcenia z ww. załącznikami. Omawiany wniosek wymaga stosownej opłaty. Tak sporządzony plan przekształcenia opiniuje biegły wyznaczony przez sąd (w praktyce we wniosku o wyznaczenie biegłego najczęściej wskazuje się biegłego, z którym wcześniej ustalone zostały warunki współpracy).

Po przedstawieniu przez biegłego jego opinii konieczne jest sporządzenie przez notariusza oświadczenia o przekształceniu oraz przyjęciu aktu założycielskiego.

W następnym kroku konieczna jest rejestracja spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym, popularnie nazywanym KRSem.

Po przekształceniu spółka zachowuje prawa i obowiązki, które przysługiwały „przekształconemu” przedsiębiorcy. Spółka jest kontynuatorem ulg, koncesji i zezwoleń, które przysługiwały przedsiębiorcy przed przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja stanowi inaczej. Spółce przysługują uprawnienia i ulgi podatkowe sprzed przekształcenia.

Przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jest neutralne podatkowo, tj. nie powstaje obowiązek zapłacenia podatku od dochodów (przychodów) ze sprzedaży majątku przekazanego do majątku jednoosobowej spółki z o.o. oraz z tytułu nabycia udziałów przekształconej spółki. Po przekształceniu nie powstanie więc przychód (dochód) do opodatkowania. Majątek wnoszony do spółki staje się jej majątkiem, nie trzeba wnosić go do niej aportem.

Jedną z najistotniejszych korzyści z przekształcenia działalności gospodarczej w spółkę z o.o. jest ograniczenie odpowiedzialności. Po dokonaniu przekształcenia wspólnik nie odpowiada za zobowiązania spółki (odpowiedzialność ograniczona jest do wkładu wniesionego do spółki). Należy jednak pamiętać o zasadach dotyczących odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. za jej zobowiązania w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Przedsiębiorca przez okres 3 lat od dnia przekształcenia odpowiada solidarnie ze spółką za długi związane z „przekształcaną” działalnością gospodarcza.

Powyżej zaprezentowany opis jest oczywiście jedynie zarysem poruszonej problematyki. Konkretne rozwiązanie musi podlegać każdorazowo szczegółowej ocenie przed jego wdrożeniem.

Autor: aplikant adwokacki Krzysztof Wiecki